Een beetje waterrat heeft er vast al eens van gehoord: stuurboord en bakboord. Het zijn namelijk de twee bekendste termen voor een vaartopper, en simpelweg betekenen ze ‘linkerkant’ en ‘rechterkant’. Maar welke kant is stuurboord en welke kant is bakboord? En waarom moeten ze zo moeilijk doen en kunnen ze niet gewoon ‘links’ of ‘rechts’ zeggen? Je leest het hieronder.
Stuurboord is de rechterkant, bakboord is de linkerkant
Maar wat bedoelen we precies met rechterkant en linkerkant?
Stuurboord verwijst naar de rechterzijde van het schip wanneer je naar voren kijkt (naar de boeg, de voorkant van de boot).
Bakboord verwijst naar de linkerzijde van het schip als je naar voren kijkt.
Stuurboord en bakboord zijn dus niet simpelweg te vervangen door ‘links’ en ‘rechts’. Want of je nu achterstevoren, ondersteboven of in het water ligt; bakboord is de linkerkant van de boot en stuurboord de rechterkant.
En ook als je niet zo goed bent met links en rechts en je liever niet in zee gaat met deze termen, zou je het toch moeten leren, want het is echt de basis van varen. Als je jouw vaarbewijs 1 of 2 gaat halen, kun je deze vraag echt niet ontlopen.
Een ezelsbruggetje dan maar: in het woord ‘stuurboord’ zitten twee ‘r-en’ – makkelijk te onthouden voor de rechterkant, waar ook twee ‘r-en’ in zitten. En de andere kant is bakboord.
Welke kleur hebben stuurboord en bakboord?
Als je op de boot staat, weet jij wel welke kant stuurboord en welke kant bakboord is. Maar voor andere schepen is dat niet altijd duidelijk. In het donker of bij mist, bijvoorbeeld, kan dit lastig te zien zijn. En bepaalde voorrangsregels op het water hebben te maken met stuurboord en bakboord. Daarom worden bakboord en stuurboord ook gemarkeerd op de boot zelf.
Bakboord wordt aangeduid met de kleur rood en stuurboord met de kleur groen. Als je dus op een boot zit en je kijkt naar voren (naar de boeg), dan zie je aan je linkerkant een rode lamp (bakboord) en aan de rechterkant een groene lamp (stuurboord). Deze verlichting wordt internationaal aangehouden om de veiligheid op zee te waarborgen.
Vind je dit lastig te onthouden? We hebben nog een ezelsbruggetje: GRAS: Groen Rechts Aan Stuurboord.
Nog even een overzicht van de kanten en kleuren:
Stuurboord
De rechterkant van een boot
Gemarkeerd met een groene lamp
Bakboord
De linkerkant van een boot
Gemarkeerd met een rode lamp
Waarom moeten we zo moeilijk doen met stuurboord en bakboord?Â
Stuurboord en bakboord klinken ingewikkeld, maar op het water zijn ze handig. Want hoe je ook staat (kijkend naar de boeg of met je rug naar de boeg), en welke kant je ook opgaat; stuurboord en bakboord zijn altijd overal hetzelfde.
Je voorkomt hiermee twijfels als ‘bedoel je mijn links of jouw links?’ Daarnaast zijn deze termen zo nauw verweven met de vaart – ze dateren zelfs nog uit de tijd van de Vikingen (de middeleeuwen!).
Conclusie
Stuurboord en bakboord zijn basistermen die je moet kennen als je het water opgaat. Voor zowel het behalen van vaarbewijs 1 als vaarbewijs 2 moet je de begrippen stuurboord en bakboord kennen.