Een briesje, windstoten, of veeeette wind tegen – nattevingerwerk om windsnelheden in te schatten is leuk als je op de fiets door de stad moet, maar niet als je je op het water begeeft. Maar die regels… zijn best lastig. Ben je aan het leren voor je vaarbewijs 1 of je vaarbewijs 2, maar kan je er geen touw aan vastknopen? Wij leggen ze je uit en geven je wat handige ezelsbruggetjes om ze toch te leren. Let’s go!
Wat is windkracht in knopen en de Schaal van Beaufort?
First things first, wat is windkracht op het water precies?
De windkracht op het land of water vertelt je hoe hard het waait. De indeling in kilometers per uur is een bekende manier, maar op zee wordt de windkracht meestal aangegeven volgens de Schaal van Beaufort (windkracht 0 t/m 12), of in knopen.
De Schaal van Beaufort (Bft)
Sir Francis Beaufort (1774-1857) heeft de windtermen bedacht voor de verschillende windkrachten. Hij keek hiervoor naar het effect van de wind op de zeilen van een zeilboot. Deze indeling is na zijn dood internationaal aanvaard en wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt.
Knopen
Een knoop is een zeemijl per uur. Een zeemijl is 1852 meter. Een knoop is dus een snelheid van 1,852 km/h of 0,5144… m/s. Knopen kunnen hiermee dus ook een windsnelheid aanduiden.
→ Voor je vaarbewijs 1 en 2 moet je beide termen (knopen en Beaufort) kennen. Gelukkig is er een handig ezelsbruggetje om de windkracht van knopen naar Beaufort om te rekenen, en andersom.
Ezelsbruggetje windkracht om knopen en Schaal van Beaufort om te rekenen
1. Knopen omrekenen naar schaal van Beaufort (windkracht)
Het is eigenlijk heel makkelijk: tel 5 op bij het aantal knopen en deel dit weer door 5. Het antwoord is de windkracht op de Schaal van Beaufort.
Voorbeeld 1: 40 knopen omrekenen naar schaal van Beaufort
40 + 5 = 45.
45 / 5 = windkracht 9
40 knopen = windkracht 9
Voorbeeld 2: 10 knopen omrekenen naar Schaal van Beaufort
10 + 5 = 15
15 / 5 = windkracht 3
10 knopen = windkracht 3
2. Schaal van Beaufort (windkracht) omrekenen naar knopen
Als je de Schaal van Beaufort wilt omrekenen naar het aantal knopen, draai je het rekensommetje om.
Voorbeeld 1: windkracht 2 omrekenen knopen
2 x 5 = 10
10 - 5 = 5 knopen wind
Windkracht 2 = 5 knopen.
Voorbeeld 2: windkracht 8 omrekenen knopen
8 x 5 = 40
40 - 5 = 35
Windkracht 8 = 35 knopen.
Windkracht in benamingen en hoe het eruit ziet op het land en water
Leuk, al die krachten en knopen, maar wat betekent het precies? Je hebt vast wel eens gehoord van windstil, matige wind, krachtige tot zeer krachtige wind en meer. Elke term staat voor een windkracht op de Schaal van Beaufort.
Vooral voor beginners is het handig om te weten hoe sterk een bepaalde wind precies is en een nummer op de Schaal van Beaufort zegt vaak minder dan een duidelijke beschrijving van hoe het eruit ziet op het water of land.
We geven je een handige lijst om te onthouden:
Windstil, windkracht 0
Op het water: de zee is spiegelglad.
Op het land: rook stijgt recht of bijna recht omhoog.
Zwakke wind, windkracht 1
Op het water: kleine golfjes op het water.
Op het land: windrichting goed af te leiden uit rookpluimen.
Zwakke wind, windkracht 2
Op het water: kleine, korte golven.
Op het land: wind merkbaar in gezicht.
Matige wind, windkracht 3
golven breken, schuimkopjes.
Op het land: stof waait op.
Matige wind, windkracht 4
Op het water: golven iets langer, veel schuimkoppen.
Op het land: haar in de war, kleding flappert.
Vrij krachtige wind, windkracht 5
Op het water: matige golven, aanschietende zee.
Op het land: opwaaiend stof hinderlijk voor de ogen, vuilcontainers waaien om.
Krachtige wind, windkracht 6
Op het water: grotere golven, schuimplekken, veel opwaaiend schuim.
Op het land: paraplu's met moeite vast te houden.
Harde wind, windkracht 7
Op het water: golven worden hoger beginnende schuimstrepen.
Op het land: lastig tegen de wind in te lopen of fietsen.
Stormachtig, windkracht 8
Op het water: matige hoge golven, schuimstrepen.
Op het land: voortbewegen zeer moeilijk.
Zware storm, windkracht 9
Op het water: hoge golven, rollers, zicht wordt slechter door schuimvlagen.
Op het land: schoorsteenkappen en dakpannen waaien weg, kinderen waaien om. 🙊
Zeer zware storm, windkracht 10
Op het water: zeer hoge golven, zee wordt wit van het schuim, overslaande golven, verminderd zicht.
Op het land: grote schade aan gebouwen, volwassenen waaien om. 😅
Storm met orkaankracht, windkracht 11
Op het water: extreem hoge golven, zee geheel bedekt met schuim, sterk verminderd zicht.
Op het land: enorme schade aan bossen.
Orkaan, windkracht 12
Op het water: lucht is vol met verwaaid water en schuim, zee volkomen wit, vrijwel geen zicht meer.
Op het land: verwoestingen.
Wanneer mag je varen – de windwaarschuwing van de Kustwacht
De Nederlandse Kustwacht geeft een windwaarschuwing af als het harder gaat waaien dan windkracht 6 (Krachtige wind), maar met een kleine boot zou je boven windkracht 5 al niet meer het water op moeten gaan. Let op: ook onder windkracht 5 kan het al onveilig zijn, maar dit hangt af van het soort boot en het water waar je op vaart.
Wij denken dat je met deze tips weer flink wat hebt geleerd over windkracht op het water. Meer van dit soort tips? Volg onze cursus voor vaarbewijs 1 makkelijk online. Toegankelijk, bondig, met handige tips en trucs en zoals altijd gegeven door niemand minder dan onze Quincy.
